ఇరాన్–పాకిస్థాన్ మధ్య కొత్త ఒప్పందాలు: మధ్యప్రాచ్యంలో శాంతికి ఇది మార్గమా లేదా ముప్పా?
ఇజ్రాయెల్–ఇరాన్ మధ్య ఇటీవల జరిగిన తాత్కాలిక యుద్ధ సమయంలో ప్రపంచం గమనం మళ్లిన మరో కీలక అంశం – ఇరాన్, పాకిస్థాన్ మధ్య పెరుగుతున్న మైత్రి. ఇరాన్ అధ్యక్షుడు మసౌద్ పెజెష్కియాన్ పాక్ పర్యటన సందర్భంగా రెండు దేశాల మధ్య జరిగిన కీలక ఒప్పందాలు, ప్రధాని షెహబాజ్ షరీఫ్ వ్యాఖ్యలు తాజా అంతర్జాతీయ రాజకీయాల్లో చర్చనీయాంశంగా మారాయి.
ఇరాన్‌కు అణు హక్కు ఉందా? – పాక్ స్టాండ్
“శాంతియుత వినియోగం కోసం అణు సామర్థ్యాలను అభివృద్ధి చేసుకునే హక్కు ఇరాన్‌కి ఉంది” అని షరీఫ్ వ్యాఖ్యానించారు. ఈ వ్యాఖ్యలు అప్పుడే తీవ్ర ఉత్కంఠకు లోనైన ప్రాంతంలో పెరుగుతున్న మద్దతుగా పరిగణించవచ్చు. అమెరికా ఇప్పటికే ఇరాన్ అణు కేంద్రాలపై దాడులు చేస్తుండగా, పాక్ ఇదే సమయంలో ఇరాన్‌కి మద్దతు ఇవ్వడంలో ప్రత్యేక దృష్టిని పొందింది.
ఇజ్రాయెల్ దాడులపై ఘాటు వ్యాఖ్యలు
ఇజ్రాయెల్ గాజాలో చేపట్టిన దాడులపై షరీఫ్ తీవ్రంగా స్పందించారు. “ఆత్మరక్షణ కోసం ప్రతిదాడి చేయడం ఇరాన్ హక్కే” అని వ్యాఖ్యానించడంతో, ముస్లింల ఐక్యతకై పాక్ చేస్తున్న పిలుపుగా అభిప్రాయపడవచ్చు. మానవ హక్కుల ఉల్లంఘనలపై అంతర్జాతీయ సమాజం, ముఖ్యంగా ముస్లిం దేశాలు మౌనంగా ఉండకూడదని పాకిస్తాన్ వాదిస్తోంది.
వాణిజ్యం, మిలిటెన్సీకి కౌంటర్, 12 ఒప్పందాలు
ఈ పర్యటనలో అత్యంత ప్రాముఖ్యత పొందిన అంశం వాణిజ్య ఒప్పందాలు. ఇరాన్-పాక్ మధ్య ప్రస్తుతం నెలకొన్న వాణిజ్య పరిమితిని $10 బిలియన్లకు పెంచాలన్న లక్ష్యంతో రెండు దేశాలు పరస్పర అవగాహన ఒప్పందాలపై సంతకాలు చేశాయి. సరిహద్దు మిలిటెన్సీని ఎదుర్కొనేందుకు కూడా సహకారాన్ని బలోపేతం చేయాలని నిర్ణయించారు. అధికారిక సమాచారం ప్రకారం మొత్తం 12 ఒప్పందాలు, మేమోరాండమ్ ఆఫ్ అండర్స్టాండింగ్స్ (MoUs) కుదిరాయి.
ట్రంప్ ఒత్తిడికి లోబడి కాల్పుల విరమణ?
ఇరాన్ అణు కేంద్రాలపై అమెరికా దాడుల తర్వాత ట్రంప్ బెదిరింపులతో తాత్కాలికంగా టెహ్రాన్‌ వెనక్కి తగ్గిందని తెలుస్తోంది. అయితే దీన్ని పాక్ దృష్టిలో “ఆత్మరక్షణ హక్కు”గా నిలిపిన తీరు ఆసక్తికరంగా మారింది. ఇది అమెరికా–ఇజ్రాయెల్ పక్షానికి సవాలుగా మారే అవకాశాలు ఉన్నాయి.
ఇది వ్యూహాత్మక మైత్రేనా? మతపరమైన ఐక్యతా?
ఒకవైపు మతసామరస్యం పేరు మీద మద్దతిచ్చినా, ఈ మైత్రి వెనుక చమురు, వాణిజ్యం, అణుశక్తి లాంటి పెద్ద వ్యూహాలే కీలకంగా కనిపిస్తున్నాయి. ముస్లిం దేశాల మధ్య ఐక్యత పెరిగితే, అమెరికా, ఇజ్రాయెల్ ప్రభావం కాస్త తగ్గవచ్చనే మూడ్లో ఈ కూటమి ముందడుగు వేసింది.
